Άγυλλα

Αρχαία πόλη της Τυρρηνίας στην Ετρουρία, 30 χλμ. ΒΔ της Ρώμης. Ήταν αποικία των Θεσσαλών Πελασγών και αναφέρεται από τον Στράβωνα και τον Ηρόδοτο, που λέει (Α 167) πως οι Αγυλλαίοι, μετά τη ναυμαχία εναντίον των Φωκαέων (6ος αι. π.Χ.), λιθοβόλησαν τους άντρες των βυθισμένων εχθρικών πλοίων και από τότε όποιος περνούσε από εκείνο το μέρος –άνθρωπος ή ζώο– γινόταν ανάπηρος ή παραλυτικός. Θέλοντας να επανορθώσουν το αμάρτημά τους, οι Αγυλλαίοι πήγαν στους Δελφούς και η Πυθία τους συμβούλευσε να κάνουν μεγάλες θυσίες καθώς και γυμνικούς και ιππικούς αγώνες στη μνήμη των λιθοβολημένων Φωκαέων, που είχαν φύγει από τη Φώκαια της Ιωνίας όταν o στρατηγός του Κύρου του Μεγάλου πολιόρκησε την πόλη τους. Η Ά. ονομάστηκε αργότερα Κάειρα.